Nurdoğan ARSLAN ERGÜN
Sayılı günler kalan 2023- 2024 eğitim-öğretim yılı 11 Eylül Pazartesi günü başlayacak. Milyonlarca öğrenci okul sıralarında yerini almaya hazırlanırken aileleri de okul alışverişi telaşı sardı.
Hemen her kalemde kırtasiye malzemelerinde fiyatlar enflasyona paralel bir artış gösterirken Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) verilerine göre, bir okul çantası geçen yıl 632 TL’ye dolarken, rakam bu yıl en az bin TL’ye çıkıyor. Marka ve lisansa göre değişmekle birlikte 2022’de 175 TL olan okul çantasının fiyatı bu yıl en az 300 TL olurken, matara-beslenme çantası gibi ürünlerin fiyatı 90 TL’den başlıyor.
Fiyatlar yüzde 40-75 arttı
Ürün fiyatlarının alım gücü ve tercihlere göre farklılık gösterdiğini söyleyen Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) Başkanı Vecdet F. Şendil, “Geçen yıl ile bu yılı kıyasladığımızda genel olarak ürün bazında yüzde 40 ila yüzde 75 arasında bir artış olduğunu söyleyebiliriz. Bu yıl bir çanta ortalama 900 ila bin 200 TL arasında dolacak. Ürün fiyatları, elbette alım gücüne ve tercihlere göre farklılık gösteriyor. Örneğin 200 TL’ye de okul çantası var, 800 TL’ye de” dedi.
KDV, yüzde 1’e düşürülsün
Kırtasiye ürünlerinin bazılarının KDV oranının yüzde 20, bazılarının ise yüzde 10 olduğunu hatırlatan Şendil, “2004’te alınan kararla, kurşunkalem, boya kalemi, suluboya, pastel boya, okul defteri, silgi, kalemtıraş, cetvel, pergel, gönye, iletki gibi kırtasiye ürünlerinde KDV yüzde 18’den yüzde 8’e indirilmişti. Buna karşın versatil kalem (mekanik kurşun kalem) gibi bazı ürünlerde oran yüzde 18 olarak kalmıştı. Resmi Gazete’de yayınlanan son kararlarla birlikte bu oran yüzde 20 olmuştu” diye konuştu.
Bu oranın yüzde 10’a düşmesi gerektiğini söyleyen Şendil, silgi, kurşun kalem, defter, boya gibi kırtasiye malzemelerinin de en az gıda kadar temel ihtiyaç olduğunu kaydetti. “Dar gelirli kişilerin kırtasiye ürünlerine daha kolay ulaşımı ve sektörün önünün açılması için yüzde 10 olan KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesini istiyoruz” diyen Şendil, en kısa sürede kırtasiyedeki KDV oranının makul seviyelere düşürülmesini talep etti.
Kırtasiyeci de kredi desteği istiyor
Dünyadaki ve Türkiye’deki enflasyonist ortamın doğurduğu bu olumsuz süreçte kırtasiye sektörünün nefes alabilmesi için kredi desteğinin de mutlaka verilmesi gerektiğinin altını çizen Şendil, “Bu destek kırtasiye sektöründe ne kadar çok firmaya ulaşırsa, çarklar o kadar hızlı dönecektir. Bu taleplerimiz dikkate alınırsa işletmelerimiz rahat bir nefes alacak” dedi.
Kırtasiye ürünü, kırtasiyeciden alınmalı
Kırtasiye alışverişlerinin, alanında ihtisaslaşmış kırtasiye perakendecilerinden yapılmasını tavsiye eden Şendil, “Velilerimizin, kendilerine 12 ay boyunca hizmet veren, işi kırtasiye olan, alanında ihtisaslaşmış, ürünleri tanıyan, onları doğru ürüne yönlendirebilecek, sorularına cevap alabilecekleri, zengin ürün çeşitliliğine sahip noktalar olan kırtasiye perakendecilerini tercih etmelerini öneriyoruz” değerlendirmesini yaptı.
Ticaret Bakanlığı’nın geçtiğimiz yıllarda okul sezonunda yaptığı denetimler sonucu hazırladığı raporda, Türkiye’deki kırtasiye ürünlerinin yüzde 99’unun çocukların sağlığını tehdit edecek herhangi bir madde içermediği bilgisinin yer aldığını belirten Şendil, “Taklit, sahte, korsan, sağlıksız kırtasiye ürünleriyle olan mücadelemiz devam edecek.
Ancak bu süreçte velilere de çok iş düşüyor. Veliler merdiven altı, üreticisi ya da ithalatçısı belli olmayan ürünlerden uzak durmalı. Kimliği belli olan ürünler alınmalı. Tüketici, ürün alırken mutlaka etiketine bakmalı. Ambalajlı, üreticisi ya da ithalatçısı belli olan ürünleri tercih edilmeli” diye konuştu.
Online satışlar yüzde 35 arttı
Eğitim-öğretim yılının başlamasıyla birlikte kırtasiye alışverişlerinin de hem velilerin hem de öğrencilerin gündemini işgal ettiğini söyleyen IdeaSoft CEO’su Seyhun Özkara, “Fiziki mağazalardan yapılan kırtasiye alışverişleri halen büyük bir paya sahip olsa da online alışverişlerin payı gittikçe yükseliyor. Geçtiğimiz yıldan bu yana online kırtasiye satışları yaklaşık yüzde 35 artış gösterdi.
Bu süreçte özellikle belli ürünler talep açısından öne çıkıyor. Defterler, kitaplar, çantalar, sırt çantaları, kalemler, silgiler, tükenmez kalemler ve renkli kalemler gibi ürünleri içeren kalem kutuları, bu dönemde en çok ilgi gören ürünler arasında bulunuyor. Online alışveriş yapmayı planlayanlar için güvenilir internet mağazalarını seçmek ve ürün açıklamalarını detaylı gözden geçirmek, doğru ve kaliteli ürün seçimine yardımcı olacaktır” dedi.
Sahte ürünlere dikkat!
Ticaret Bakanlığı’nın denetimler sonucunda güvensiz bulduğu ürünlerin “Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi’nde” (GUBİS) ilan edilerek tüketicilerin bilinçlendirildiğini aktaran Şendil, “Tüketicilerimiz aldıkları ürünlerin ambalajlarını dikkatle incelemeli. Özellikle boya kalemlerinde CE işareti ve ‘EN71 standardına uygundur’ ibaresinin bulunup bulunmadığına bakılmalı. Oyuncak şeklinde olan veya oyuncak niteliği taşıyan ürünlerin hangi yaş grubuna yönelik olduğuna dikkat edilmeli.
Sprey boyalar ve yapıştırıcılarının su bazlı olması ve solvent içermemesi konusunda hassas davranılmalı. Eğer veliler satın aldıkları ürünün güvensiz olduğunu düşünüyor ve ürün kimliğinden şüphe ediyorlarsa tuketici.gov.tr adresli siteden veya ALO 175 tüketici hattından şikâyette bulunabilir, bu şekilde taklit, korsan, kaçak ürünlerle mücadelemizde bize destek olabilirler” dedi.